آمریکا پشیمان از اشتباه بزرگ/ خروج از برجام، خودکرده‌ای که تدبیر ندارد
تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۸۱۱۱۹
خروج آمریکا از برجام با امضای دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا باعث شد تا این توافق که ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد بود سیاست خارجی ایالات متحده را تحت تاثیر قرار دهد.
ترامپ که مدعی بود جدای از برجام می‌تواند با ایران به یک توافق برسد هیچ وقت به این خیال خام خود دست نیافت.
جو بایدن که پس از ناکامی ترامپ در راهیابی مجدد به کاخ سفید زمام امور این کشور را در دست گرفت سیاست مناسبی برای احیای برجام در پیش نگرفت و آمریکا نتوانست درباره توافق برجام دوباره با ایران به توافق برسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
احیا نشدن برجام باعث شد تا دولت بایدن از آن متضرر شود و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در جلسه استماع مجلس سنای این کشور گفت: فقط می‌توانم بگویم که خارج شدن از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اشتباه بزرگی بود.
وی افزود: این توافق دست‌کم یکی از مشکلات ما، یعنی برنامه هسته‌ای ایران را حل می‌کرد.
اعتراف دیرهنگام و بی‌حاصل آمریکاجلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: برجام یک چارچوب توافق معقول و منطقی برای طرفین بود یعنی هم طرف غربی خیالش راحت بود که یک نظارت دقیق بر فعالیت‌های اتمی ایران داشته باشد و هم ایران به اهدافش مثل به رسمیت شناخته شدن فعالیت‌های هسته‌ای خود دست یافته بود تا هم تحت نظر آژانس بتواند فعالیت‌های خود را ادامه دهد و هم تحریم‌هایش برداشته شود.
وی ادامه داد: طرف آمریکایی متاسفانه به‌دلیل عدم شناخت صحیح از شرایط برجام و منطقه و شاید به‌دلیل اینکه احساس می‌کرد می‌تواند امتیازات بیشتری از ایرانیان در مسائل موشکی و منطقه‌ای بگیرد از برجام خارج شد.
نماینده مرد باخرز، تایباد و تربت جام در مجلس بیان کرد: نتیجه خروج آمریکا از برجام این شد که نظارت‌های آژانس بر فعالیت‌های اتمی ایران محدود شد و نسل جدید سانتریفیوژ‌ها در ایران نصب شد و تعداد آن افزایش یافت و غنی‌سازی اورانیوم به بالای شصت درصد رسید و عملا چیزی عاید آمریکایی‌ها نشد و از طرفی دیگر آن‌ها توقع داشتند که تحریم‌ها ایران را به زانو درآورد و بتوانند ایران را وادار کنند که به برجام جدید تن دهد و حتی به محدودیت‌های موشکی و پهپادی و سیاست‌های منطقه‌ای دهد که هیچ‌کدام از این‌ها تحقق پیدا نکرد.
رحیمی جهان‌آبادی اظهار کرد: اعتراف دیرهنگام آمریکایی‌ها در خروج از برجام اگرچه دیگر سودی به حال آن‌ها ندارد، اما به نظر من اگر درک کرده باشند که خروج آن‌ها از برجام چه آثار منفی برای آن‌ها داشته است باز هم می‌توان امیدوار بود که یک باب گفتگوی جدیدی باز شود و بر پایه درک عاقلانه از شرایط برجام، آن را احیا کنند، چون برجام اگرچه برای ما سند مهمی بود، اما همان‌طور که برای غربی‌ها سند ایده‌آلی نبود برای ما هم ایراد‌هایی داشت، اما در آن شرایط بهتر از برجام نمی‌شد سندی را توافق کرد.
وی گفت: ایران اوج دیپلماسی، خلاقیت و توانایی خود را در برجام نشان داد و همین که طرف غربی از برجام خارج شد نشان داد که غرب نتوانست در نبرد دیپلماتیک مقابل ایران پیروز شود و غرب بود که درک درستی از توافق هسته‌ای نداشت، چون غربی‌ها به تعهدات خود پایبند نبودند و آثار منفی آن متوجه خود غربی‌ها شد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: دو نکته در خصوص دولت بایدن مطرح بود اولا اینکه من فکر می‌کنم تحلیل آمریکایی‌ها این بود زمانی که دولت بایدن سر کار آمد اواخر دولت روحانی بود و نگاه بایدن این بود که اگر ما با دولت روحانی توافق کنیم و دولت آینده از یک طیف دیگر بر سر کار بیاید که قابل پیش‌بینی بود ممکن است آن‌ها کل توافق را به زیر سوال ببرند پس بماند تا با بعدی‌ها توافق کنیم از طرف دیگر قانون راهبردی مجلس پیرامون فعالیت‌های اتمی که تصویب شد بخشی از فعالیت‌های ایران را تشدید کرد و غرب نمی‌خواست زمانی که ایران در موضع برتر قرار گرفته وارد مذاکرات شود.
وی ادامه داد: قانون راهبردی مجلس باعث احیای بسیاری از فعالیت‌های اتمی کشور شد و غنی‌سازی ما بیشتر و سانتریفیوژ‌های ما تغییر کرد و ما دست بالاتر را بعد از تصویب قانون اقدام راهبردی در فعالیت‌های اتمی پیدا کردیم و غربی‌ها دوست نداشتند در زمانی که ایران دست برتر را دارد پای میز مذاکره بیایند.
رحیمی جهان‌آبادی گفت: وقتی اغتشاشات رخ داد غربی‌ها دچار تحلیل نادرست شدند و فکر می‌کردند جمهوری اسلامی ایران تضعیف شده لذا ایران مجبور به مذاکره از نقطه ضعف هستند و هر امتیازی که ما بخواهیم را می‌دهند لذا آمریکا با این تحلیل نادرست نتوانست در مقابل ایران و برجام به نتیجه برسد. به نظر من در همه موارد غربی‌ها تحلیل درستی نداشتند و هم به منافع خود آسیب زدند و هم منطقه و هم ما را دچار مشکل کردند، چون ایران به‌دنبال تداوم این چالش با غرب نیست و می‌خواهد یک فعالیت صلح‌آمیز در چارچوب مقررات آژانس داشته باشد، چون ایران عضو NPT است و می‌خواهد از مزایای آن برخوردار باشد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیان کرد: برجام و حوادث بعد از آن نشان داد دیپلماسی ایران از دیپلماسی چندصد ساله غربی‌ها که خیلی در آن ادعا دارند پخته‌تر و معقول‌تر است. ایران در برجام اوج اقتدار دیپلماتیک خود را نشان داد، اما غرب خیلی شتاب زده براساس فهم نادرست عمل کرد. با توجه به حوادث منطقه و جنگ غزه بعید است که غربی‌ها به سمت احیای برجام بروند.
خروج یک‌طرفه آمریکا از توافق هسته‌ای نشان داد که آمریکا به تعهدات خود پایبند نیست و اروپایی‌ها هم که در این توافق نقش داشتند هیچ اقدام موثری برای احیای برجام نکردند و با تبعیت از سیاست‌های آمریکا برجام را به ورطه نابودی کشاندند.
غربی‌ها که به‌دنبال برجام با شرایط جدید هستند همواره اقدام به فرستادن پیغام‌هایی به برخی کشور‌ها برای ارسال به ایران کرده‌اند.
بلندتر شدن دیوار بیاعتمادی بین ایران و آمریکافداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بعد از جنگ خونین غزه موضوع برجام به گونه‌ای دیگر پیگیری می‌شد و همیشه توپ در زمین آمریکایی‌ها و غربی‌ها بود.
وی افزود: بعد از اتفاقات غزه شرایط به گونه‌ای دیگر شد و حقانیت جبهه مقاومت برای دنیا شناخته شد و حملات ددمنشانه‌ای که صهیونیست‌ها انجام می‌دهند چهره واقعی آن‌ها را به دنیا شناساند و جایگاه آمریکا را هم متزلزل‌تر کرد.
نماینده مردم زاهدان در مجلس بیان کرد: برجام مستمسک غربی‌هاست. این‌ها مسائل و پیغام می‌دهند که برای مذاکره آمادگی دارند، اما آنچه مسلم است اینکه دیوار بیاعتمادی در مورد برجام روز‌به‌روز بیشتر می‌شود و مقصر اصلی هم خودشان هستند چراکه سیاست واحدی ندارند.
مالکی اظهار کرد: رفت‌وآمد‌ها و ارسال پیغام‌ها توسط برخی کشور‌ها وجود دارد و الان به غیر از عمان، عربستان هم اعلام آمادگی کرده تا در روند مذاکرات قرار گیرد، اما اعتقاد ما این است که غربی‌ها در کار خود صادق نیستند البته حرف‌ها باید زده شود. ایران برای همه موضوعات پاسخ دارد و به هر جهت ایران یک جایگاه ممتاز در منطقه و جهان دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی مجلسمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: توافق برجام خروج آمریکا از برجام عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس فعالیت های اتمی آمریکایی ها هسته ای غربی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۸۱۱۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تهدید به بازنگری در دکترین هسته‌ای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟
نشانه‌هایی وجود دارد که تماس‌های مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هسته‌ای نیز در جریان است.
به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.
بازنگری در دکترین هستهایبه نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هسته‌ای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنش‌ها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هسته‌ای پیش خواهد کرد.
در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حق‌طلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هسته‌ای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هسته‌ای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هسته‌ای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلام‌شده توسط کشور، ممکن و قابل‌تصور است».
همزمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماس‌های آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هسته‌ای نیز ادامه داده است.
بن‌بست مذاکرات و توافق موقتآخرین دور مذاکرات رسمی هسته‌ای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.
مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالیایران خواستار پایان‌دادن به اختلافات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریم‌های آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.
در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنی‌سازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانی‌آمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکه‌شده‌اش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنال‌هایی فرستاد که تحریم‌های نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.
هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.
جنگ‌هایی که سد مذاکرات شدندهمچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.
جنگ اوکراینبا افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیک‌تر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.
با این حال، روابط اقتصادی نزدیک‌تر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثی‌ها در دریای دیدار کردند.
در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنش‌ها میان آمریکا و گروه‌های مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنی‌سازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هسته‌ای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را می‌توان با روز اندازه‌گیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.
گزینه‌های غربهنوز هم برنامه‌هایی روی میز وجود دارد که می‌تواند مذاکرات هسته‌ای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانی‌ها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گام‌به‌گام» مشابه توافق می۲۰۲۳ ارائه کرده‌اند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای به عنوان راهی برای جبران محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران است.
همچنین گزارش‌هایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته‌ای به گوش می‌رسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقه‌ای در میانجیگری هسته‌ای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتش‌بس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.
اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه می‌توانند در صورت غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریم‌ها، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.
سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریم‌های نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریم‌های جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشاره‌ای به تحریم‌های نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران می‌تواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.
با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریم‌ها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.
ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرم‌های خارج از موضوع هسته‌ای استفاده کند.
جنگ غزه همچنین هم محدودیت‌ها و هم فرصت‌های ایران و گروه‌های مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیق‌تری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، می‌تواند برای استفاده در مذاکرات هسته‌ای آتی اهرم فشار به دست آورد.
بهترین راه پیش رو می‌تواند ادامه تعهدات تک‌ماده‌ای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خط‌قرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هسته‌ای و منطقه‌ای را رعایت کند. با درس‌گرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راه‌حلی متوازن برای حل‌وفصل موضوع هسته‌ای بر اساس فرآیندی گام‌به‌گام امکان‌پذیر است.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است